Pompa ciepła do ogrzewania domu jest jednym z najbardziej efektywnych, oszczędnych i ekologicznych sposobów ogrzania miejsca zamieszkania. W Polsce stale obserwujemy zwiększony wzrost liczby zainstalowanych pomp ciepła właśnie do ogrzewania domu. Czemu pompy ciepła są tak chętnie stosowane? Jakie są jej wady i zalety? Czy pompa ciepła jest opłacalnym sposobem ogrzewania domu? Sprawdziłem to dla Was!
Czym jest pompa ciepła?
Pompa ciepła jest całym systemem, który pobiera energię cieplną z otoczenia, a następnie, przy użyciu prądu, przekształca ja w energię, którą można wykorzystać do ogrzania domu, wody, a nawet do chłodzenia pomieszczeń w upalne dni. Pompy ciepła wykorzystują energię odnawialną z ziemi, wody czy powietrza, jednak do pracy wymagają źródła energii (prądu).
Podsumowując, pompa ciepła jest znacznie bardziej rozwiniętym technologicznie źródłem pozyskiwania ciepła niż wszelkiego rodzaju kotły.
Rodzaje pomp ciepła
Pompy ciepła są ogólną nazwą dla tego rozwiązania, w zależności od źródła pozyskiwania ciepła możemy wyróżnić kilka rodzajów pomp ciepła:
- Gruntowe Pompy ciepła – to pompy czerpiące energię z gruntu. Są to najczęściej montowane pompy ciepła w Polsce. Dużą zaletą gruntowych pomp ciepła jest duża efektywność, dzięki której, może to być jedyne źródło ogrzewania w domu.
- Pompy ciepła powietrzne – są to pompy wykorzystujące powietrze do pozyskania ciepła. Ich popularność rośnie, ze względu na niskie koszty instalacji, jednak mają one swoje ograniczenia. Gdy występują duże różnice temperatur, wymagają dodatkowego źródła ciepła, które je wspomoże lub zastąpi. Pompy ciepła powietrzne możemy podzielić na dwie podkategorie: pompy ciepła powietrze – powietrze ( pobierają ciepło z powietrza zewnętrznego i dostarczają je do powietrza wewnętrznego, czyli tego w mieszkaniu). Są jeszcze pompy ciepła powietrze – woda (te z kolei, oddają pobrane ciepło do obiegu grzewczego oraz do zbiorników wody).
- Wodne pompy ciepła – jak nazwa wskazuje ich jako źródła ciepła używają wody. Są efektywniejsze nawet niż gruntowe pompy ciepła, jednak przez wysokie koszty instalacji nie są często stosowane w domach jednorodzinnych.
- Hybrydowe pompy ciepła – są to pompy wykorzystujące odnawialne źródło energii i nieodnawialne.
Pompa ciepła do ogrzewania domu – jak działa?
Działanie pompy ciepła można porównać trochę do działania lodówki. Różnica polega na tym, że pompa ciepła ogrzewa pomieszczenia w domu i wodę, wykorzystując do tego ciepło pozyskane z zewnątrz, a lodówka usuwa ciepło ze swojego wnętrza i oddaje je na zewnątrz.
Ale po po kolei.
Pompa ciepła nie wytwarza ciepła, tylko je transportuje. Pozyskane ciepło z tak zwanego źródła dolnego (wody, powietrza lub gruntu), przepycha do źródła górnego, którym najczęściej jest woda, znajdująca się w instalacji grzewczej. Jednak ciepło nie może płynąć samoistnie z niższego poziomu temperatury do wyższego (tak mówi II zasada termodynamiki), a w przypadku pomp ciepła to działa. Czemu? Aby tak się działo pompa ciepła jest wyposażona w sprężarkę (która potrzebuje zasilania), zmuszającą ciepło do płynięcia w odwrotną stronę.
Sprężarka potrzebuje jedynie około 25% energii z zewnątrz do działania, a więc aż 75% energii cieplnej dostarczonej do domu, pochodzi z otoczenia!
Koszt pompy ciepła do ogrzewania domu
Ceny pomp ciepła z każdym rokiem spadają, dzięki czemu można obserwować rosnące zainteresowanie tym źródłem ciepła. W wielu nowych budynkach, pompa ciepła pojawia się jako źródło ogrzewania domu, mimo że koszt jej instalacji nadal jest wysoki. Wpływ na cenę pompy mają takie czynniki jak:
- sposób ogrzewania – podłogowe czy grzejniki,
- szczelność budynku i rodzaj stolarki,
- sposób montażu,
- strefa klimatyczna w jakiej znajduje się budynek,
- warunki geologiczne.
Dla średniego domu w Polsce (130m2 – 170m2) rzeczywisty koszt pompy ciepła oscyluje w granicach 30.000 – 60.000 zł. Widełki są tak duże, ponieważ cena zależeć będzie od wybranego rodzaju pompy ciepła. Najtaniej wyjdzie zakup pompy powietrznej, jednak będzie trzeba do niego dobrać dodatkowe źródło. Najdrożej z kolei będzie kosztować pompa gruntowa, głównie ze względu na wysoki koszt instalacji i realizacji dolnego źródła ciepła.
Przy wymianie z tradycyjnego źródła ciepła na pompę ciepła, można skorzystać z różnych dofinansowań (w zależności jakie są dostępne w danym okresie czasu lub regionie). Jednym z nich jest Czyste Powietrze, do którego wnioski przyjmowane są w trybie ciągłym.
Ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła?
Nie ma co się tutaj mocno zastanawiać, koszty utrzymania pompy ciepła są bardzo niskie, w porównaniu do innych źródeł ogrzewania. Średni roczny koszt ogrzania 130m2 domu, w którym mieszkają 3 osoby wynosi około 2050 zł! Jest to niewielki koszt w porównaniu do innych źródeł. Dla przykładu, ogrzewanie gazem (czyli jednym z tańszych aktualnie materiałów do ogrzewania) jest ponad dwa razy droższe! Koszt ogrzania tego samego domu co w przykładzie wyżej, za pomocą kotła gazowego wyniósłby około 4600 zł. Kocioł olejowy to koszt ok. 8000 zł, czyli 4 razy więcej, a ogrzewanie kotłem elektrycznym to aż 5,5 razy wyższy koszt i wynosi ok. 11.000 zł! A więc dzięki pompie ciepła można dużo zaoszczędzić, policzyłem to dla Was i na przestrzeni 25 lat ogrzewanie:
- pompą ciepła będzie kosztować – 51.250 zł
- kotłem gazowym – 115.000 zł
- kotłem olejowym – 200.000 zł
- kotłem elektrycznym – 275.000 zł
A więc oszczędność ogrzewania pompą ciepła względem pozostałych wynosi kolejno: 63.750 zł, 148.750zł i 223.750 zł! A zatem koszt inwestycji w to źródło ciepła może się zwrócić z nawiązka. Warto dodać, że pompa ciepła idealnie łączy się z fotowoltaiką, dzięki której koszt utrzymania pompy ciepła można zdecydowanie obniżyć.
Wady i zalety pompy ciepła
Pompa ciepła jest niezwykle wygodnym i tanim w eksploatacji urządzeniem do ogrzewania domu. Oczywiście ma swoje wady, ale zacznijmy od dobrych stron.
Zalety pompy ciepła:
- Tania eksploatacja – ogrzewanie pompą ciepła jest jednym z najtańszych źródeł ciepła w domu
- Bezpieczeństwo – z pompą ciepła nie ma ryzyka wybuchu czy zaczadzenia, ponieważ nie odbywa się tam żadne spalanie.
- Dofinansowania – jak już wcześniej wspominałem, istnieje możliwość otrzymania dodatkowych środków na zakup i montaż pompy ciepła.
- Wygoda – pompy ciepła są systemem bezobsługowym, więc nie musimy poświęcać czasu na ich sprawdzanie.
- Pompa ciepła jest ekologiczna – jeśli korzysta z odnawialnych źródeł energii.
- Szybko się zwraca – koszt pompy ciepła zwraca się po 5 – 7 latach, w stosunku do zwykłych źródeł ciepła takich jak gaz czy ogrzewanie elektryczne.
Niestety w przypadku pomp ciepła nie można mówić tylko i wyłącznie o zaletach, choć wad nie jest dużo:
- Koszt zakupu i instalacji – wspominałem o kosztach, które dla domu o powierzchni 130m2 mogą sięgać nawet 60.000 zł. Są to bardzo wysokie koszty, które często stają się zaporą dla osób chcących posiadać pompę ciepła w swoim domu.
- Uzależnienie od prądu – urządzenie to potrzebuje energii elektrycznej do działania, co w przypadku braku prądu może stanowić problem.
Dobrze dobrana pompa ciepła, mimo wysokiego kosztu inwestycji, może przynieść duże oszczędności przez lata swojej pracy. A wy zdecydowalibyście się na pompę ciepła do ogrzewania swojego domu?